ស្ថានភាពមិនប្រក្រតីសំខាន់ដែលកើតមានក្នុងអំឡុងពេលដំណើរកាបោះឆ្នោត
យោងពត៍មាននិងផស្តុតាង ជាក់ស្តែង(ឃើញផ្ទាល់ៗ) មានទាំង រូបថត ខ្សែគ្លិបវីឌីអូ សំណុំរឿង ជាច្រើនពាន់ករណីយ បានបញ្ជាក់ច្បាស់ថា ដំណោះការនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតំណាងរាស្រ្តនីតិកាល ទី ៥នេះ មិនសេរី និង គ្មានយិត្តិធម៍ ទេ ។
យើងអាចយកករណីសំខាន់ៗដែលបញ្ជាក់បានថា ភាពអយុតិធម៍ មានជាអាថ៏ គណបក្សកាន់អំណាចមិនអនុញ្ញាតិ អោយបក្សប្រឆាំង និង/ឬ គណបក្សនយោបាយដ៏ទៃមានឧកាសបានប្រើប្រាសប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់រដ្ឋ ដើម្បីឃោសនាគោលនយោបាយរបស់បក្ស សូម្បីដែបន្តិចបន្តួចក៏គ្មានដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ គណបក្សកាន់អំណាច មានឧកាសវាយប្រហារ និងបរិហារអស់ចិត្តចង់ទៅ លើគោលនយោបាយរបស់គូប្រគាតពេញទំហឹង ។ និយាយឲ្យចំទៅគឺ គណបក្សកាន់អំណាចមាន លទ្ធភាពទាំងស្រុងក្នុងការគ្រប់គ្រងនិងប្រើប្រាសប្រព័ន្ធផ្សពផ្សាយរបស់រដ្ឋ រួមទាំង ទូរទស្សន៍ វិទ្យុ កាសសែត ទស្សនាវដី និងប្រព័ន្ធបណ្តាញសង្គមដូចជា Facebook, Twitter ជាដើមបានទាំងស្រុ ង។
លើសពីនោះ ការរៀបចំផែនការលួចសន្លឹកឆ្នោតឬការប្លន់ឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះគឺ គណបក្សប្រជាជនបានខិតខំនិងប្រើវិធីគ្រប់យ៉ាងតាមលទ្ធភាពដែលគេអាចធ្វើបាន។
ករណីយទី១ .
យើងដឹងថាគណបក្សប្រជាជន បានរៀបចំការិយល័យបោះឆ្នោតពិសេស សំរាប់អនុញ្ញាតអោយ ពួកសមត្ថកិច្ច ដូចជា ប៉ូលីស ប៉េអិម និងកងប្រដាប់អាវុធអាចទៅបោះឆ្នោតបានដោយគេបានរៀប ឈ្មោះទៅតាមកងឯកភាពនិមួយៗ ។ តាមរបាយកាណ៏បញ្ជាក់ថា សូម្បីពួកក្រុមដោះមីន (CMAC) ក៏ត្រូវបានពួកគេរៀបអោយទៅបោះឆ្នោតតាមវិធីនេះដែរ ។
ករណីយទី២ .
ការចែកអំណោយ ដូចជា ចែកសារ៉ុង ប៊ីចេង អំបិលប្រហុក ជាថ្នូជាមួយសន្លឹកឆ្នោត ដោយមាន ពួក អាជ្ញាធរ ភូមិ ឃុំ ជាអ្នកចាត់ចែង និងប្រមូលប្រជាពលរដ្ឋមកអោយធ្វើកិច្ចសន្យាជាមួយបក្ស ក្នុងភូមិឃុំនិមួយៗ ។ គ្រប់សមាជិកដែលបានទទួលអំណោយត្រូវតែ ស្បថ និងផឹកទឹកសម្បថសន្យា បោះឆ្នោតអោយគណបក្សប្រជាជន ។
ករណីយទី៣ .
ការគម្រាមកំហែងពីអាជ្ញាធរដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅដែលរស់នៅក្នុងភូមិថា ប្រសិនបើអ្នកណាមិន បោះឆ្នោតអោយគណបក្សប្រជាជន នោះអាជ្ញាធរមិនធានាខុសត្រូវ មិនជួយដើស្រាយបញ្ហាទាំងអស់ប្រសិនបើមាន ។ ឧទាហរណ៏ ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋណាដែលមិនគាំទ្រគណបក្សប្រជាជន អាជ្ញាធរនិងមិន ស៊ីញ៉េក្រដាសស្នាមសំរាប់ពិធីបុណ្យ រៀបចំបង្គលការ មិនចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធដីធ្លី មិនទទួលស្គាល់កិច្ចសន្យាខ្ចីលុយពីធនាគារ ជាដើម ។
ករណីយទី៤ .
មេភូមិបានដើរជម្រឿនឈ្មោះប្រជាពលរដ្ឋតាមខ្នងផ្ទះនិមួយៗ ដើម្បីអោយដឹងថា គ្រួសាណាខ្លះដែលមានកូន បងប្អូន ឬសមាជិកគ្រួសាបានចាកចេញទៅរកការងារនៅក្រៅតំបន់ ឬទៅក្រៅស្រុក ។ ពេលដែលគេរកឃើញឈ្មោះទាំងនោះ ពួកគេបញ្ចូលទៅក្នុងក្បាលបញ្ជីរថ្មីមួយទៀតបញ្ជូនទៅ ថ្នាក់លើនិងរៀបចំប័ណ្ណក្លែងក្លាយ មានពណ៏បៃតង សំរាប់អោយមនុស្សនិងសមាជិកក្រុមរបស់គួកគេដែលមិនទាន់គ្រប់អាយុ យកទៅបោះឆ្នោតជំនួស ។
ករណីយទី៥ .
លើសពីនេះទៅទៀត បើសិនជាពួកអាជ្ញាធរ ស្គាល់ច្បាស់ថា ជនណាម្នាក់ដែលមានលក្ខណៈប្រឆាំងនិង បក្សប្រជាជនដោយចំហរនោះ ពួកអាជ្ញាធរទាំងនេះនិងធ្វើការលប់ឈ្មោះចេញពីបញ្ជីរបោះឆ្នោតជាស្ថាពរ ។
ករណីយទី៦.
ដោយមានកិច្ចសហការជាមួយថ្នាក់ជាតិនិងថ្នាក់ខេត្ត ពួកអាជ្ញាធរបានបន្លំដោយចេញប័ណ្ណ ពណ៏ បៃតងនេះ បន្ថែមលើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ទៀតសំរាប់សកម្មជនរបស់បក្សដើម្បីអោយពួកគេអាចបោះឆ្នោតបានច្រើនលើក ដោយជ្រលក់ទឹកខ្មៅដែលអាចលងជ្រះ និងម្យ៉ាងទៀតគេអាចជ្រលក់ដៃ ស្តាំ ម្តង ដៃឆ្វេងម្តងទៀត ដោយមានកិច្ចសម្របសម្រួលពីប្រធានការិយាល័យបោះឆ្នោតនិមួយៗ ។
ករណីយទី៧ .
ពួកប្រធានការិយាល័យបានជួយលួច គូសបន្លំសន្លឹ ឆ្នោតរួចយកទៅដាក់ក្នុងប្រអប់ឆ្នោតយ៉ាងច្រើនរួគូសបន្លំលើឈ្មោះអ្នកដ៏ទៃដែលម្ចាស់ឈ្មោះពិតប្រកដមិនទាន់បានមកបោះ ។ ក្នុងការិយាល័យខ្លះ អ្នកសង្កេតការរបស់គណបក្សដ៏ទៃចាប់បាន និងមានការិយាល័យជាច្រើន ដែលពួកអ្នកស្កតការរបស់យើងចាប់មិនបាន ឬមិនដឹង ។
ករណីយទី៨ .
ក្នុងដំណើរការរាប់សន្លឹកឆ្នោត ពួកមន្រី្ត គជប ប្រចាំការិយាល័យនិមួយៗបានព្យាយាម រាប់បន្លំដោយយកសន្លឹកឆ្នោតរបស់គណបក្សដទៃរាប់ជំនួសថាជារបស់គណបក្សប្រជាជន ។ ពួកគេបាន រាប់បន្លំរបៀបនេះនៅគ្រប់ការិយាល័យ ហើយ មានការិួាល័យខ្លះ បិទទ្វាររាប់ដោយស៊ូកលុយឬ ទិញទឹកចិត្តអ្នកស្មគ័ចិត្តសង្កេតការ ដើម្បីជាថ្នូជាមួយសម្លេងឆ្នោត ។ល។
ករណីយទី៩.
យើងឃើញវិធីលួចរបៀបនេះគិតថាវា ហួសហេតុ និងមិនសុក្រិត្យទាល់តែសោះ ប៉ុន្តែអ្វីដែលលើសពិនេះទៅទៀតគឺ ពេលរាប់ទៅ នៅតែគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ មានសម្លេងប្រៀបជាង បានន័យថា សង្គ្រោះជាតិនៅតែឈ្នះនៅបណ្តាខេត្តជាច្រើនទៀត ដូច្នេះ ពួកគជប និង គណបក្សប្រជាជន មានវិធីថោកទាបមួយទៀតគឺ កណីយទី១០ ។
ករណីយទី១០.
ដោយផ្អែកតាមការដកស្រង់ទិន្ន័យទម្រង់ ១១០៤ ពីការិយាល័យនិមួយៗ ហើយកំពុងមានការផ្សាយបន្តផ្ទាល់តាមរយៈទូរទស្សន៏ជាតិ (ទទក) ឃើញថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានសម្លេងកើន លើស គណបក្សប្រជាជន នោះ ស្រាប់តែផ្តាច់ប៉ុស្ត៏ ផ្អាកការផ្សាយបន្តផ្ទាល់ភ្លាម ។ ក្រោយការផ្អាកផ្សាយបន្តផ្ទាល់ប្រហែលជាងពីរម៉ោងក្រោយមក ស្រាប់តែមានសចក្តីប្រកាសពត៏មាន ពីក្រសួងពត៏មានដោយ លោក ខៀវ កញ្ញារិទ្ធ ផ្សាយជំនួស គជប មកថា គណបក្សប្រជាជនបាន៦៨ អាសនៈនិងគណបក្ស សង្រ្គោះជាតិបាន ៥៥ អាសនៈ ។ ការប្រកាសនេះគឺគ្មានមូលដ្ឋានបង្អែកណាមួយ ទាល់តែសោះ ។
ដោយហុតទាំងនេះហើយទើប ប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស មិនទទួលយកលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាល ទី ៥ នេះ ជាដាច់ខាត ។
យើងអាចយកករណីសំខាន់ៗដែលបញ្ជាក់បានថា ភាពអយុតិធម៍ មានជាអាថ៏ គណបក្សកាន់អំណាចមិនអនុញ្ញាតិ អោយបក្សប្រឆាំង និង/ឬ គណបក្សនយោបាយដ៏ទៃមានឧកាសបានប្រើប្រាសប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់រដ្ឋ ដើម្បីឃោសនាគោលនយោបាយរបស់បក្ស សូម្បីដែបន្តិចបន្តួចក៏គ្មានដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ គណបក្សកាន់អំណាច មានឧកាសវាយប្រហារ និងបរិហារអស់ចិត្តចង់ទៅ លើគោលនយោបាយរបស់គូប្រគាតពេញទំហឹង ។ និយាយឲ្យចំទៅគឺ គណបក្សកាន់អំណាចមាន លទ្ធភាពទាំងស្រុងក្នុងការគ្រប់គ្រងនិងប្រើប្រាសប្រព័ន្ធផ្សពផ្សាយរបស់រដ្ឋ រួមទាំង ទូរទស្សន៍ វិទ្យុ កាសសែត ទស្សនាវដី និងប្រព័ន្ធបណ្តាញសង្គមដូចជា Facebook, Twitter ជាដើមបានទាំងស្រុ ង។
លើសពីនោះ ការរៀបចំផែនការលួចសន្លឹកឆ្នោតឬការប្លន់ឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះគឺ គណបក្សប្រជាជនបានខិតខំនិងប្រើវិធីគ្រប់យ៉ាងតាមលទ្ធភាពដែលគេអាចធ្វើបាន។
ករណីយទី១ .
យើងដឹងថាគណបក្សប្រជាជន បានរៀបចំការិយល័យបោះឆ្នោតពិសេស សំរាប់អនុញ្ញាតអោយ ពួកសមត្ថកិច្ច ដូចជា ប៉ូលីស ប៉េអិម និងកងប្រដាប់អាវុធអាចទៅបោះឆ្នោតបានដោយគេបានរៀប ឈ្មោះទៅតាមកងឯកភាពនិមួយៗ ។ តាមរបាយកាណ៏បញ្ជាក់ថា សូម្បីពួកក្រុមដោះមីន (CMAC) ក៏ត្រូវបានពួកគេរៀបអោយទៅបោះឆ្នោតតាមវិធីនេះដែរ ។
ករណីយទី២ .
ការចែកអំណោយ ដូចជា ចែកសារ៉ុង ប៊ីចេង អំបិលប្រហុក ជាថ្នូជាមួយសន្លឹកឆ្នោត ដោយមាន ពួក អាជ្ញាធរ ភូមិ ឃុំ ជាអ្នកចាត់ចែង និងប្រមូលប្រជាពលរដ្ឋមកអោយធ្វើកិច្ចសន្យាជាមួយបក្ស ក្នុងភូមិឃុំនិមួយៗ ។ គ្រប់សមាជិកដែលបានទទួលអំណោយត្រូវតែ ស្បថ និងផឹកទឹកសម្បថសន្យា បោះឆ្នោតអោយគណបក្សប្រជាជន ។
ករណីយទី៣ .
ការគម្រាមកំហែងពីអាជ្ញាធរដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅដែលរស់នៅក្នុងភូមិថា ប្រសិនបើអ្នកណាមិន បោះឆ្នោតអោយគណបក្សប្រជាជន នោះអាជ្ញាធរមិនធានាខុសត្រូវ មិនជួយដើស្រាយបញ្ហាទាំងអស់ប្រសិនបើមាន ។ ឧទាហរណ៏ ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋណាដែលមិនគាំទ្រគណបក្សប្រជាជន អាជ្ញាធរនិងមិន ស៊ីញ៉េក្រដាសស្នាមសំរាប់ពិធីបុណ្យ រៀបចំបង្គលការ មិនចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធដីធ្លី មិនទទួលស្គាល់កិច្ចសន្យាខ្ចីលុយពីធនាគារ ជាដើម ។
ករណីយទី៤ .
មេភូមិបានដើរជម្រឿនឈ្មោះប្រជាពលរដ្ឋតាមខ្នងផ្ទះនិមួយៗ ដើម្បីអោយដឹងថា គ្រួសាណាខ្លះដែលមានកូន បងប្អូន ឬសមាជិកគ្រួសាបានចាកចេញទៅរកការងារនៅក្រៅតំបន់ ឬទៅក្រៅស្រុក ។ ពេលដែលគេរកឃើញឈ្មោះទាំងនោះ ពួកគេបញ្ចូលទៅក្នុងក្បាលបញ្ជីរថ្មីមួយទៀតបញ្ជូនទៅ ថ្នាក់លើនិងរៀបចំប័ណ្ណក្លែងក្លាយ មានពណ៏បៃតង សំរាប់អោយមនុស្សនិងសមាជិកក្រុមរបស់គួកគេដែលមិនទាន់គ្រប់អាយុ យកទៅបោះឆ្នោតជំនួស ។
ករណីយទី៥ .
លើសពីនេះទៅទៀត បើសិនជាពួកអាជ្ញាធរ ស្គាល់ច្បាស់ថា ជនណាម្នាក់ដែលមានលក្ខណៈប្រឆាំងនិង បក្សប្រជាជនដោយចំហរនោះ ពួកអាជ្ញាធរទាំងនេះនិងធ្វើការលប់ឈ្មោះចេញពីបញ្ជីរបោះឆ្នោតជាស្ថាពរ ។
ករណីយទី៦.
ដោយមានកិច្ចសហការជាមួយថ្នាក់ជាតិនិងថ្នាក់ខេត្ត ពួកអាជ្ញាធរបានបន្លំដោយចេញប័ណ្ណ ពណ៏ បៃតងនេះ បន្ថែមលើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ទៀតសំរាប់សកម្មជនរបស់បក្សដើម្បីអោយពួកគេអាចបោះឆ្នោតបានច្រើនលើក ដោយជ្រលក់ទឹកខ្មៅដែលអាចលងជ្រះ និងម្យ៉ាងទៀតគេអាចជ្រលក់ដៃ ស្តាំ ម្តង ដៃឆ្វេងម្តងទៀត ដោយមានកិច្ចសម្របសម្រួលពីប្រធានការិយាល័យបោះឆ្នោតនិមួយៗ ។
ករណីយទី៧ .
ពួកប្រធានការិយាល័យបានជួយលួច គូសបន្លំសន្លឹ ឆ្នោតរួចយកទៅដាក់ក្នុងប្រអប់ឆ្នោតយ៉ាងច្រើនរួគូសបន្លំលើឈ្មោះអ្នកដ៏ទៃដែលម្ចាស់ឈ្មោះពិតប្រកដមិនទាន់បានមកបោះ ។ ក្នុងការិយាល័យខ្លះ អ្នកសង្កេតការរបស់គណបក្សដ៏ទៃចាប់បាន និងមានការិយាល័យជាច្រើន ដែលពួកអ្នកស្កតការរបស់យើងចាប់មិនបាន ឬមិនដឹង ។
ករណីយទី៨ .
ក្នុងដំណើរការរាប់សន្លឹកឆ្នោត ពួកមន្រី្ត គជប ប្រចាំការិយាល័យនិមួយៗបានព្យាយាម រាប់បន្លំដោយយកសន្លឹកឆ្នោតរបស់គណបក្សដទៃរាប់ជំនួសថាជារបស់គណបក្សប្រជាជន ។ ពួកគេបាន រាប់បន្លំរបៀបនេះនៅគ្រប់ការិយាល័យ ហើយ មានការិួាល័យខ្លះ បិទទ្វាររាប់ដោយស៊ូកលុយឬ ទិញទឹកចិត្តអ្នកស្មគ័ចិត្តសង្កេតការ ដើម្បីជាថ្នូជាមួយសម្លេងឆ្នោត ។ល។
ករណីយទី៩.
យើងឃើញវិធីលួចរបៀបនេះគិតថាវា ហួសហេតុ និងមិនសុក្រិត្យទាល់តែសោះ ប៉ុន្តែអ្វីដែលលើសពិនេះទៅទៀតគឺ ពេលរាប់ទៅ នៅតែគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ មានសម្លេងប្រៀបជាង បានន័យថា សង្គ្រោះជាតិនៅតែឈ្នះនៅបណ្តាខេត្តជាច្រើនទៀត ដូច្នេះ ពួកគជប និង គណបក្សប្រជាជន មានវិធីថោកទាបមួយទៀតគឺ កណីយទី១០ ។
ករណីយទី១០.
ដោយផ្អែកតាមការដកស្រង់ទិន្ន័យទម្រង់ ១១០៤ ពីការិយាល័យនិមួយៗ ហើយកំពុងមានការផ្សាយបន្តផ្ទាល់តាមរយៈទូរទស្សន៏ជាតិ (ទទក) ឃើញថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានសម្លេងកើន លើស គណបក្សប្រជាជន នោះ ស្រាប់តែផ្តាច់ប៉ុស្ត៏ ផ្អាកការផ្សាយបន្តផ្ទាល់ភ្លាម ។ ក្រោយការផ្អាកផ្សាយបន្តផ្ទាល់ប្រហែលជាងពីរម៉ោងក្រោយមក ស្រាប់តែមានសចក្តីប្រកាសពត៏មាន ពីក្រសួងពត៏មានដោយ លោក ខៀវ កញ្ញារិទ្ធ ផ្សាយជំនួស គជប មកថា គណបក្សប្រជាជនបាន៦៨ អាសនៈនិងគណបក្ស សង្រ្គោះជាតិបាន ៥៥ អាសនៈ ។ ការប្រកាសនេះគឺគ្មានមូលដ្ឋានបង្អែកណាមួយ ទាល់តែសោះ ។
ដោយហុតទាំងនេះហើយទើប ប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស មិនទទួលយកលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាល ទី ៥ នេះ ជាដាច់ខាត ។
Comments
Post a Comment